KHẤT SĨ XIN ĂN MÀ KHÔNG PHẢI ĂN XIN

Một thời, Thế Tôn trú ở Sàvatthi. Rồi Bà la môn Bhikkhaka đi đến, sau
khi chào đón, hỏi thăm, ngồi xuống một bên bạch Thế Tôn:
Thưa Tôn giả Gotama, con là người khất thực và Tôn giả cũng là người
khất thực. Vậy có sự sai khác gì giữa chúng ta?
Thế Tôn đáp:
“Không phải ai ăn xin
Cũng gọi là khất sĩ
Nếu chấp trì độc pháp
Không còn gọi Tỷ-kheo.
Ai sống ở đời này
Từ bỏ các phước báo
Đoạn trừ mọi ác pháp
Hành trì theo phạm hạnh
Sống đời sống chánh trí
Vị ấy xứng Tỷ-kheo”.
Khi được nghe nói như vậy, Bà la môn Bhikkhaka bạch Thế Tôn:
Thật vi diệu thay Tôn giả Gotama! Mong Tôn giả nhận con làm đệ tử,
từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.
(Tương Ưng Bộ I, chương 7, phẩm Cư sĩ, phần Bhikkhaka)
LỜI BÀN:
Khất sĩ là người ăn xin, là một trong những ý nghĩa cao quý của Tỷ-kheo.
Về phương diện nuôi sống thân mạng, Tỷ-kheo chọn pháp khất thực, làm
một kẻ ăn xin đích thực. Trong vô vàn kẻ ăn xin lang thang từ nơi này đến
nơi khác tìm cái ăn để sống vất vưởng qua ngày thì những người ăn xin, Tỷ-
kheo trì bình khất thực với mục đích hoàn toàn khác, vì tự lợi và lợi tha. Tự
lợi là dùng khất thực làm phương tiện nuôi dưỡng sắc thân để tu tập. Lợi
tha là dùng phương tiện khất thực để giáo hóa và tạo phước điền cho chúng
sanh. Vì thế, khất thực là truyền thống của mười phương ba đời chư Phật.
Khất sĩ là người ăn xin nhưng không phải kẻ xin ăn nào cũng là khất sĩ,
Thế Tôn đã khẳng định như vậy. Nếu thực hành hạnh khất thực để chỉ đơn
thuần nuôi thân mà không đoạn trừ ác pháp, không thực hành phạm hạnh,
không sống đời chánh trí thì không phải Tỷ-kheo. Ngày nay, đa phần các
Tỷ-kheo không trì bình khất thực nhưng vẫn nhận sự dâng cúng của Phật tử
và sự ủng hộ của các nhà hảo tâm để sống, tu tập và thực thi Phật sự. Dù
không trực tiếp thực hành theo phương thức “một bát, cơm ngàn nhà”
nhưng bản chất của khất sĩ vẫn không thay đổi.
Quán chiếu để thấy tự thân là một khất sĩ, một người ăn xin đích thực là
nhiệm vụ của mỗi Tỷ-kheo. Nguyện sống đời khất sĩ không cầu phước báo
nhân thiên, chỉ vì mục đích duy nhất là thoát ly sanh tử và nguyện cứu độ
chúng sanh. Trong tinh thần phương tiện, một khất sĩ có thể và có quyền sở
hữu nhưng phải thường quán sát với tuệ giác không có bất cứ cái gì “là tôi,
là của tôi và tự ngã của tôi”.
Tuệ tri thường trực về ý nghĩa và bản chất của đời sống khất sĩ là động
lực quan trọng để làm suy giảm, dẫn đến triệt tiêu tự ngã và tham ái. Đó
cũng là lý do hàng Phật tử khi tu tập bố thí, gieo trồng ruộng phước nơi
chúng Tăng không đơn thuần bố thí mà mang ý nghĩa cao cả là cung kính
cúng dường.
QUẢNG TÁNH

Advertisement